10 Ekim 2017

Qaydaları yıxan - Tomas Tuxel


"Şərhçilər/jurnalistlər hər oyunda fərqli düzülüşdən istifadə etdiyimizi deyirdilər. Bunun səbəbi nə idi? Düzülüş, qapıçı istisna olmaqla, digər 10 oyunçunun meydanda geometrik olaraq yerləşməsidi. Klassik 4-4-2, paxlava 4-4-2, 3-5-2, 4-3-3 və s. O dövrə qədər olan təxmini 7 illik məşqçilik karyeram ərzində mənə bir sistemi komandada oturtduqdan sonra zamanla onu maksimum avtomatikləşdirərək ən yaxşı səviyyəyə çatdırmalı olduğum öyrədilmişdi. Fərqli düzülüşlər və sistemlərdən istifadə etməyimiz sadəcə bir qərarın nəticəsi deyildi. Düzünü desəm, şərtlər bizi buna məcbur edirdi. Komandanın digərləri ilə rəqabət edəcək səviyyədə olmadığı, heyətin həm taktiki, həm də individual oyunçu keyfiyyətləri və komanda işi baxımından lazımı səviyyədə olmadığı mövzusunda məşqçilər korpusu ilə həmfikir idik. Qısası, oyunun hər nöqtəsində çatışmazlıqlarımız var idi.

Vaxt yox idi, qısa bir zaman ərzində həll yolu tapmalıydıq. Rəqib analizi, rəqib analizi, yenə də rəqib analizi... Videoları qabağa ver, arxaya ver, orasını kəs, burasını kəs... Nəhayət rəqiblərin meydandakı düzülüşünün yansıması olmağa qərar verdik. Rəqib 4-4-2 oynamaq istəyirdisə, problem yoxdu, biz də eynisini oynayacaqdıq. Çünki top rəqibdə olanda müdafiə necə hərəkət etməli olduğunu asanlıqla anlaya bilirdi. Rəqibin düzülüşünün yansıması oyunçuların işini asanlaşdırırdı. Bu, bizim üçün meydanın daxilində çox düşünmədən doğru formada hərəkət etməyin bir yolu idi. Hər matça fərqli düzülüşlə çıxmaq instinktlə hərəkət edib, müdafiə olunmaq sisteminin bir nəticəsi idi. Rəqibi narahat etmək və düzgün şəkildə müdafiə olunmaq üçün bu yolu seçmişdik. Əslində, bu, bir konsept idi. Matçın onuncu saniyəsində kim filan nöqtəyə press tətbiq edəcək, filan kəs hara qaçmalıdı, ya da mən, yoxsa sən... - hoop, bunları düşünə-düşünə bir də görürsən ki, iş işdən keçib. Bundesliqada oyun sürəti çox yüksəkdi. Bu, belə dilemmalara düşmədən meydan daxilində doğruyu tapmaq üçün düşünülmüş bir yol idi. Bir yerdən sonra artıq müxtəlif sistemləri oynaya bildiyimizin fərqinə vardıq və mən də bunu lehimizə çevirdim. Artıq bunu bilmənin rahatlığı ilə planlar hazırlayırdım.

Əlbəttə, məşq prosesində çoxlu dəyişikliklər etmişdik. Bundesliqa oyunlarında əksər hallarda mərkəzdə daha çox adam olur, o zona daha yaxşı qorunur və komandalar mümkün olduğu qədər ən qısa müddət ərzində topu cinahlara daşımağa çalışırlar. Biz də istisna deyildik. Əslində isə, bu, bizim üçün doğru istiqamət deyildi. Asan bir məqsəd olduğunu deyə bilərik, yəni topu götürərəm, hücum oyunçusuna çatdıraram, gerisinə də qarışmaram, onun işidi, hə? Biz nə etdik? Diaqonal uzun oynamaq məcburiyyətində qalmaq üçün süni şərait yaratdıq. Necə? Məşq meydançalarında ölçüləri kiçildib beşbucaqlı meydançalar yaratdıq və komandanı orada məşq etməyə məcbur etdik. Yəni çizgiyə enən şəxsin diaqonal oynamağa məcbur edilməsi üçün meydanı fərqli formalara saldıq. Çünki bizim təməl məqsədimiz artıq irəliyə doğru diaqonal oynamaq idi. "Maynts" bu barədə o gündən bəri problem yaşamır.

Ancaq çox inadkar davranmırdıq. Məşqçilər korpusu ilə birlikdə, paxlava dilimi formasında olan meydançalarda oyunçulara necə həll yolu tapmaları mövzusunda yardımçı olurduq. Əslində, bütün bu baş verənlər mənim məşq metodlarıma da təsirsiz ötüşmədi. Məsələn, irəliyə doğru diaqonal pas olmayan kimi fiti çalıb oyunu dayandırmırdım. Nəyisə zorla diqtə etmirdik, əksinə, sadəcə, meydanı ölçüb-biçdikdən sonra orada futbolçulara həll yolunu tapmaqda kömək edirdik. Yəni oyunçunun bir şeyi daim edib-etmədiyinə nəzarət etmək əvəzinə onun tapşırılanı etdiyi zamanlarda yaşadığı problemi həll etməyə çalışırdıq.

Məşq sessiyalarında həddindən artıq təkrarlar olurdu. Düzü, ötürmə+ötürmə+ötürmə+kross tipli şeyləri heç etmirdik. Ancaq öz müəyyənləşdirdiyimiz planlar üzərində çalışırdıq. "3 ay bunu, 3 ay digərini edəcəyik" prinsipi də yox idi. Planlarımız daxilində olan hər şeyi hər gün, hər zaman məşq edirdik. Tez-tez mümkün olduğu qədər dar formaya salınmış və fərqliləşdirilmiş meydançalarda çalışırdıq. Dairə formasında olanlardan tutun, 18 m eni, 75 m uzunluğu olan meydançalara kimi müxtəlif geometrik formaları yoxlamışıq. Ancaq bu günə qədər bir dəfə də olsun normal meydançada 11v11 məşq etməmişik. Həmişə ilk fikrim şənbə günü keçiriləcək matçın eynisini əvvəlcədən futbolçularıma oynatmaq olub. Zamanla məşqçilərimlə birlikdə "qaydaları yıxan" fərdlər olmuşduq - həm də bunun fərqində belə olmadan. Çünki hədəfimiz həmişə bəlli idi: Çatışmazlıqları necə həll edə bilərik? Bizə nə kömək edə bilər?" - Tomas Tuxel.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder